KRYTERIA WYBORU PROJEKTU

Dopuszczenie turbiny wiatrowej do eksploatacji wymaga wykazania dostatecznej wytrzymałości konstrukcji wsporczej dla szeregu kombinacji warunków środowiskowych i warunków pracy generatora. Macierz parametrów projektowych stanów obciążenia podawana jest przez:

  • Przepisy towarzystw klasyfikacyjnych (np. DNV-GL – Offshore Standard DNV-OS-J101, May 2014, ABS – Guide for building and classing bottom-founded offshore wind turbine installations, 2013).
  • Przepisy Międzynarodowej Komisji Elektrotechnicznej (International Electrotechnical Commission – IEC): International Standard IEC 61400-1 „Wind turbines – Part 1: Design requirements”

Przepisy te wyróżniają następujące stany obciążenia:

  1.   Produkcja energii
  2.   Produkcja energii w warunkach wystąpienia uszkodzenia
  3.   Rozruch
  4.   Normalne zatrzymanie
  5.   Awaryjne zatrzymanie
  6.   Turbina odstawiona (nieruchoma lub na biegu jałowym)
  7.   Turbina odstawiona, wystąpienie uszkodzenia
  8.   Transport, montaż, obsługa i naprawa.

Dla każdego z wymienionych typów stanu obciążenia definiowane są zestawy parametrów warunków środowiskowych oraz warunków pracy turbiny, obejmujące:

  • Stan morza (tzn. warunki falowania)
  • Wiatr (prędkość, kierunek, zmiana kierunku, turbulencja)
  • Prąd (prędkość, kierunek)
  • Poziom wody.
  • Inne warunki (np. rodzaj uszkodzenia dla stanów awaryjnych).

Poniżej podano przykład tabeli (na podstawie DNV-GL) zawierającej macierz parametrów projektowych dla stanu obciążenia „Produkcja energii”.mk001

W ramach projektu AQUILO powstały cztery alternatywne projekty posadowionych konstrukcji wsporczych na akweny o dużej głębokości:

 Weryfikacja opracowanych projektów prowadzona była z wykorzystaniem następujących metod:

MK_021Wyznaczanie obciążeń hydrodynamicznych na podstawie równania Morisona – schemat ideowyMK_022Wyznaczanie obciążeń hydrodynamicznych na podstawie potencjalnego modelu przepływu – wizualizacja wyników

MK_0221MK_0222Wyznaczanie obciążeń hydrodynamicznych: badania eksperymentalne na modelu fizycznymMK_0300Zestawienie wyników analiz obliczeniowych z wynikami eksperymentu – obciążenia hydrodynamiczne oraz wizualizacja powierzchni swobodnejMK_0341MK_0353Wyznaczanie obciążeń aerodynamicznych – obliczenia CFDmk002W ramach projektu AQUILO przeprowadzono uproszczoną analizę porównawczą dla czterech zaprojektowanych konstrukcji, pozwalającą na ich zbiorczą ocenę pod kątem łącznego oddziaływania falowania i prądu morskiego. Przyjęte parametry falowania i prądu zestawiono w poniższej tabeli.

Znaczca wysokosc fali

HS [m]

Okres modalny

TP [s]

Współczynnik wzmocnienia piku widma

g [-]

NSS 1.41 5.4 5.00
ESS 4.08 7.0 5.00
SSS 9.23 11.3 4.36
Prędkość prądu o okresie powrotu 50 lat
45 cm/s

gdzie:

  • NSS (normal sea state) – stan morza odpowiadający 10-minutowej prędkości wiatru na wysokości gondoli równej prędkości nominalnej
  • ESS (extreme sea state) – ekstremalny stan morza dla okresu powrotu 1 rok
  • SSS (severe sea state) – ciężki stan morza, odpowiednik ESS (extreme sea state) dla okresu powrotu 50 lat

Zestawienie wyników podano w postaci skumulowanych wykresów słupkowych. Podano sumaryczne wartości siły wzdłużnej i momentu przewracającego oraz udział siły generowanej przez falę i przez prąd. Należy zwrócić uwagę, że podane wartości są wartościami maksymalnymi, tzn. sumą stałej w czasie siły od prądu oraz maksymalnej wartości oscylującej siły od fali działającej w tym samym kierunku.

NSS – siła wzdłużnaMK_0471

NSS – moment przewracającyMK_041ESS – siła wzdłużnaMK_044

ESS – moment przewracającyMK_043

SSS – siła wzdłużnaMK_0473

SSS – moment przewracającyMK_045

Wykonana analiza porównawcza prowadzi do następujących wniosków:

  • Udział siły od prądu w całkowitym obciążeniu konstrukcji jest znaczący tylko w przypadku stanu morza odpowiadającego nominalnej prędkości wiatru na wysokości gondoli, istotnego z punktu widzenia oceny wytrzymałości zmęczeniowej;
  • Dla stanów morza odpowiadających sztormom roku i 50-lecia, udział prądu w całkowitym obciążeniu konstrukcji nie przekracza 5%;
  • Dla każdego z przypadków obciążeń, siła wzdłużna oraz – w mniejszym stopniu – moment przewracający, są najmniejsze dla konstrukcji typu monopal. Jest to oczywiście osiągnięte kosztem największej podatności tego typu konstrukcji, mającej istotny wpływ na dynamikę układu wirnik-gondola;
  • Konstrukcja typu posadowienie grawitacyjne charakteryzuje się wyraźnie największym obciążeniem siłą wzdłużną, mimo znacznie mniejszego niż pozostałe konstrukcje zanurzenia;

Konstrukcja typu tripod grawitacyjny charakteryzuje się największym obciążeniem momentem przewracającym ze względu na największą objętość elementów konstrukcyjnych w rejonie powierzchni swobodnej, gdzie prędkości od ruchu falowego są największe. Decyzja o zastosowaniu tego rodzaju konstrukcji wsporczej wymaga zatem dokładnej analizy sił w miejscu posadowienia ze względu na brak utwierdzenia.